Sự khác nhau giữa HTTP và HTTPS

Môi trường internet phát triển, kéo theo tội phạm mạng tăng cao, vì thế cần có những chuẩn bảo mật web cao hơn. Đó là lí do giao thức HTTPS dần thay thế hoàn toàn HTTP. Vậy, giao thức HTTPS là gì? HTTP và HTTPS khác nhau như thế nào? Và tại sao các website nên dùng HTTPS thay vì HTTP? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những thắc mắc đó.

Giao thức HTTP là gì?

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) là giao thức truyền tải siêu văn bản. Đây là giao thức tiêu chuẩn cho World Wide Web (www) để truyền tải dữ liệu dưới dạng văn bản, âm thanh, hình ảnh, video từ Web Server tới trình duyệt web của người dùng và ngược lại.

HTTP là một giao thức ứng dụng của bộ giao thức TCP/IP (các giao thức nền tảng cho Internet). Bộ giao thức TCP/IP là một bộ các giao thức truyền thông cài đặt chồng giao thức mà Internet và hầu hết các mạng máy tính thương mại đang chạy trên đó. Bộ giao thức này được đặt theo tên hai giao thức chính là TCP (Transmission Control Protocol – Giao thức điều khiển truyền vận) và IP (Internet Protocol – Giao thức Internet).

HTTP hoạt động theo mô hình Client (máy khách) – Server (máy chủ). Việc truy cập website được tiến hành dựa trên các giao tiếp giữa 2 đối tượng trên. Khi bạn truy cập một trang web qua giao thức HTTP, trình duyệt sẽ thực hiện các phiên kết nối đến server của trang web đó thông qua địa chỉ IP do hệ thống phân giải tên miền DNS cung cấp. Máy chủ sau khi nhận lệnh, sẽ trả về lệnh tương ứng giúp hiển thị website, bao gồm các nội dung như: văn bản, ảnh, video, âm thanh,…

Trong quá trình kết nối và trao đổi thông tin, trình duyệt của bạn sẽ mặc nhiên thừa nhận địa chỉ IP đó đến từ server của chính website mà bạn muốn truy cập mà không hề có biện pháp xác thực nào. Các thông tin được gửi đi qua giao thức HTTP (bao gồm địa chỉ IP, các thông tin mà bạn nhập vào website…) cũng không hề được mã hóa và bảo mật. Đây chính là kẽ hở mà nhiều hacker đã lợi dụng để đánh cắp thông tin người dùng, thường được gọi là tấn công sniffing.

Giao thức HTTPS là gì?

HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) là giao thức truyền tải siêu văn bản an toàn. Thực chất, đây chính là giao thức HTTP nhưng tích hợp thêm Chứng chỉ bảo mật SSL nhằm mã hóa các thông điệp giao tiếp để tăng tính bảo mật. Có thể hiểu, HTTPS là phiên bản HTTP an toàn, bảo mật hơn.

HTTPS hoạt động tương tự như HTTP, tuy nhiên được bổ sung thêm chứng chỉ SSL (Secure Sockets Layer – tầng ổ bảo mật) hoặc TLS (Transport Layer Security – bảo mật tầng truyền tải). Hiện tại, đây là các tiêu chuẩn bảo mật hàng đầu cho hàng triệu website trên toàn thế giới.

Cả SSL và TLS đều sử dụng hệ thống PKI (Public Key Infrastructure -hạ tầng khóa công khai) không đối xứng. Hệ thống này sử dụng hai “khóa” để mã hóa thông tin liên lạc, “khóa công khai” (public key) và “khóa riêng” (private key). Bất cứ thứ gì được mã hóa bằng khóa công khai chỉ có thể được giải mã bởi khóa riêng và ngược lại. Các tiêu chuẩn này đảm bảo các nội dung sẽ được mã hóa trước khi truyền đi, và giải mã khi nhận. Điều này khiến hacker dù có chen ngang lấy được thông tin cũng không thể “hiểu” được thông tin đó.

HTTP và HTTPS hoạt động như thế nào ?

HTTP hoạt động trên mô hình Client (máy khách) –Server (máy chủ). Các máy khách sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ và chờ sự hồi đáp của máy chủ. Để có thể trao đổi thông tin được với nhau, các mảy chủ và máy khách phải thực hiện trên một giao thức thống nhất, đó chính là HTTP.

Nói dễ hiểu hơn khi bạn nhập một địa chỉ web và ấn Enter, một lệnh HTTP sẽ được gửi lên máy chủ để yêu cầu tìm website bạn đã nhập. Sau khi máy chủ nhận được yêu cầu , nó sẽ trả lại tìm đến website được yêu cầu đó, và trả lại kết quả cho bạn bằng việc hiển thị website đó lên trình duyệt web của bạn. Quá trình này diễn ra nhanh hay chậm tùy thuộc vào tốc độ Internet của bạn.

HTTPS hoạt động tương tự như HTTP nhưng được bổ sung thêm SSL và giao thức TSL. Các giao thức này đảm bảo rằng không ai khác ngoài các máy khách và máy chủ có thể hack thông tin, dữ liệu ra ngoài. Cho dù bạn sử dụng máy tính cá nhân hay công cộng đi chăng nữa, các chứng chỉ SSL vẫn đảm bảo thông tin liên lạc của máy khách với máy chủ luôn được an toàn và chống bị dòm ngó.

Port trên HTTP và HTTPS

Định nghĩa đơn giản Port chính là một cổng để xác định thông tin nhận được trên máy khách sau đó phân loại gửi đến máy chủ. Mỗi một Port có số hiệu riêng với chức năng riêng biệt. Ví dụ như để gửi và nhận email được thực hiện  qua Port 25, giao thức truyền tải file thực hiện qua Port 21. Còn HTTP sử dụng Port 80 trong khi HTTPS là Port 443.

Mã hóa trên HTTP và HTTPS

Như đã nói ở trên khi HTTPS được mã hóa thông tin, sử dụng SSL/ TSL tiêu chuẩn công nghệ bảo mật, truyền thông mã hóa giữa máy chủ Web server và trình duyệt. Với HTTP thì hoàn toàn không.

Mức độ bảo mật HTTP vs HTTPS

HTTPS hỗ trợ việc xác thực tính đích danh của website mà máy khách truy cập thông qua việc kiểm tra xác thực bảo mật (Security Certificate). Các xác thực bảo mật này được cung cấp và xác minh bởi các CA (Certificate Authority) uy tín. Khi được xác thực từ CA người dùng sẽ biết được mình đang truy cập vào đúng website cần tìm thay vì một web mạo danh nào đó. Việc bảo mật HTTPS không phải là 100% an toàn nhưng tốt hơn HTTP rất nhiều. Tất nhiên với HTTP không được mã hóa thông tin nên rất dễ bị Hacker tấn công.

Tổng kết

HTTPS hiển nhiên là an toàn hơn so với HTTP rất nhiều trong việc mã hóa dữ liệu, bảo mật thông tin cá nhân. Tuy nhiên ưu điểm của HTTP là tốc độ phản hồi của website truy cập nhanh hơn HTTPS rất nhiều và được sử dụng cho các trang tin tức cần thông tin nhanh, còn phải nhập dữ liệu như tài khỏa ngân hàng, email cá nhân thì nên sử dụng HTTPS. Ngoài ra chúng ta cũng dễ dàng nhận biết với biểu tượng khóa ở thanh địa chỉ để phân biệt website đó có sử dụng HTTPs hay không.