Một Chương Trình Được Sinh Ra Như Thế Nào? (Phần 1)

Với tình hình các bạn trẻ tiếp cận bộ môn lập trình ngày càng tăng, số lượng bài viết về lập trình càng lúc càng nhiều. Tuy nhiên, có lẽ chúng ta đã quá tập trung vào những thứ cao siêu mà quên rằng một chương trình máy tính xuất hiện cũng không đến nỗi quá phức tạp.

Bài viết này được hiện thực sau một buổi lang thang trên facebook và vô tình ghé vào lớp học online của thầy mình đang dạy cho các em khóa dưới. Bỗng dưng mình nhận ra nhiều điều trước giờ có lẽ mình quên đi mất, và mình muốn chia sẻ nó với các bạn. Đối tượng chính của bài viết này là các bạn mới tự thân bước vào môn lập trình và chưa biết phải bắt đầu từ chỗ nào.

Lời đầu tiên mình xin được cảm ơn thầy rất nhiều. Tiếp đó mình sẽ giới thiệu với các bạn cách viết một chương trình một cách ngắn gọn, vắn tắt nhất có thể theo các bước sau đây:

0. Đọc hiểu văn bản

Nghe tiêu đề như phần chép bài môn ngữ văn nhể? Chính xác là nó luôn đấy.

Mình xin phép được đánh số 0 cho bước này không phải làm màu mà bởi vì sự quan trọng của nó cũng như nhiều bạn mới bước vào lập trình bằng cách nào đó đã bỏ qua bước này. Và điều đầu tiên các bạn làm đó chính là mở facebook, messenger lên gõ “các bạn ơi, giúp mình bài này với” …. thật là buồn làm sao. Điều các bạn thực sự cần làm đó chính là dành ra nhiều phút để đọc thật kỹ yêu cầu. Chương trình này sẽ làm gì? Chương trình này để làm gì? Từ đó bạn vạch ra được một ý tưởng chung nhất, thay vì ngồi nhìn mãi vào IDE mà không biết phải xuống tay vào nút nào trước cho đúng. Và các bạn cũng cần hiểu một điều rằng “máy tính chỉ làm những gì mình dạy nó, nó chỉ chạy điện thay vì chạy cơm nên cũng không thể tự giải quyết vấn đề được”.

Để mọi thứ trực quan hơn, mình cùng nhau đi qua các bước xoay quanh một đề bài đơn giản: “Viết một chương trình tìm diện tích của hình chữ nhật khi biết được chiều dài, chiều rộng.”

1. Xác định đầu vào, đầu ra

Hiểu được đề bài, chúng ta “chốt đơn” với đầu vào là những gì đề cho và đầu ra là thứ gì đề cần. Từ đó tinh gọn vấn đề.

Sau khi giành thời gian đọc hiểu yêu cầu với đề bài nhẹ nhàng bên trên, rất dễ để chúng ta có thể hình dung rằng trong trường hợp này, người dùng đã có 2 thứ đó là chiều dài và chiều rộng, cái họ cần chính là diện tích của hình tam giác.

2. Xác định các biến, tham số tham gia vào chương trình

Biến, tham số nôm na là nơi để lưu các giá trị xuất hiện trong chương trình. Việc xác định được đầu vào, đầu ra sẽ giúp ta xác định các biến dễ dàng hơn. Bên cạnh đó bài toán sẽ trở nên rõ ràng và sáng sủa hơn cho việc tìm thấy lối ra.

Khi đã xác định được input, output của đề bài trên, ta có thể đặt tên cho các input, output đó để làm tên biến rồi. Ta có thể đặt đại nó là a,b,c gì gì đó cũng được nếu muốn, chả sao cả nhưng nếu sau này đưa code cho một người khác xem, họ chẳng thể hiểu nổi mình đang làm cái gì. Vậy thì đặt là dai, rong, dientich thì sao nhỉ? Nghe cũng hợp lý nhưng thử hình dung giữa một rừng code tiếng anh ta lại chèn vào những tên tiếng Việt cũng gây hoang mang một tý nếu ta chơi với bạn bè quốc tế phải không nào. Thế thì width, length, square chắc chắn sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo. Và đừng quên nghĩ luôn kiểu dữ liệu cho chúng nếu có nhé.

Ngoài ra đối với những đề bài khác, chúng ta có thể tìm thêm những biến, hằng nào sẽ tham gia vào chương trình với vai trò trung gian, chẳng hạn như tính diện tích hình tròn, chả thể nào ta lại để số Pi là input mà bắt người khác nhập vào được. Hoặc bài toán nào đó phức tạp mà ta cần một biến để lưu tạm kết quả cho phần xử lý kế tiếp chẳng hạn.

Tham khảo khóa học lập trình web 6 tháng, đảm bảo 100% công việc đầu ra!

Nguồn: https://codelearn.io/sharing/mot-chuong-trinh-duoc-sinh-ra-nhu-the-nao