10 Sai Lầm Nghiêm Trọng Cần Tránh Khi Học Lập Trình

Code hay không code có lẽ là câu hỏi lựa chọn dễ dàng đối với các bạn mới bước chân vào ngành lập trình. Lập trình là một lĩnh vực tuyệt vời để phát triển nghề nghiệp, nó mang lại cho bạn cơ hội tham gia vào các dự án và làm việc ở bất cứ đâu. Nhưng trở ngại lớn nhất đối với những người mới bắt đầu là họ không biết bắt đầu học như nào sao cho chính xác. Đúng vậy, ai cũng cần trải qua những sai lầm nhưng trong bài viết này bạn sẽ phải ngạc nhiên với những lỗi phổ biến khi bắt đầu học lập trình.

Những sai lầm phổ biến

1. Nghiên cứu nhiều, luyện tập ít

Đây có lẽ là cách truyền thống mà nhiều bạn nghĩ tới khi mới học viết code. Chúng ta đã từng mua một quyển sách và nghĩ rằng càng đọc sách nhiều thì kiến thức càng nhiều nhưng với việc học lập trình thì không phải vậy.

Thiếu luyện tập code thật sự rất nguy hiểm, cũng giống như bạn không thể học cách đạp xe bằng cách xem video hay biết nhảy nhờ việc đọc tài liệu hướng dẫn được. Vì vậy, việc chúng ta cần là luyện tập ngay từ ngày đầu tiên và biến nó thành thói quen hàng ngày của mình.

2. Học tập không gắn liền với mục tiêu nhất định

Một số học sinh hay bất kể ở lứa tuổi nào đều học tập đơn giản chỉ vì cảm thấy thích thú hoặc đó là nhiệm vụ của họ. Tất nhiên việc học tập hàng ngày giúp bạn mở mang kiến thức cũng như thế giới quan của mình nhưng đó chỉ là một quá trình chứ không phải là kết quả mà họ cần hướng tới.

Trong công việc lập trình đôi khi nó trở nên khó khăn đối với bạn thì việc đơn giản là bạn sẽ tiếp tục yêu thích nó hoặc từ bỏ nó, nhưng với các nhà phát triển hay lập trình viên thì họ có cho mình những mục tiêu riêng, rõ ràng như dự án sắp cháy, cày KPI, kiếm thêm thu nhập,… thì họ sẽ có thêm động lực hay thậm chí áp lực giúp họ vượt qua những thử thách đó.

Vì vậy khi bắt đầu học lập trình hãy đặt ra cho mình những mục tiêu nhất định ngắn hạn hay dài hạn và phải mang tính reachable để các bạn có thêm nhiều động lực trong quá trình học tập nhé.

3. Cố gắng tiếp cận nhiều công nghệ cùng lúc

Lĩnh vực phát triển phần mềm hay lập trình là một đại dương rộng lớn của dữ liệu và các công nghệ. Trong khi đó nếu bạn cố gắng tìm hiểu mọi thứ đang theo xu thế hay trông có vẻ thú vị thì có thể bạn sẽ gặp nhiều khó khăn hay bối rối khi mới bắt đầu.

Đây cũng là lý do tại sao bạn cần lên một kế hoạch cho mình, thiết lập cho mình một khung thời gian khoa học để việc học trở nên thuận lợi và nhanh chóng.

4. Tạo ra đứt đoạn trong quá trình học

Hãy nhớ rằng phương châm học lập trình là “code every day”. Đúng vậy, hãy nhớ về nó mỗi khi có một điều gì đó thúc đẩy bạn từ bỏ chuỗi học tập của mình dù chỉ là vài ngày bởi vì việc đứt quãng thời gian học tập liên tục đối với người mới bắt đầu sẽ nguy hiểm hơn bạn có thể tưởng tượng. Khi bạn bắt đầu một chủ đề mới nhưng nó lại yêu cầu kiến thức background trước đó mà bạn đã vô tình quên đi nó sau một quãng thời gian nghỉ ngơi thì điều này thật sự đáng trách, nó liên tục kéo bạn trở lại từ vạch xuất phát, vì vậy cố gắng hết sức hoàn thành mục tiêu mình đã đề ra trước khi muốn tạm dừng để nghỉ ngơi nhé.

3. Áp dụng thuật toán

“Lập trình viên không thể làm cho máy tính xử lí vấn đề nếu như chính anh ta cũng chả thể tự mình giải quyết nó”.

Thuật toán là những thủ thuật, biện pháp nào đó để giải quyết bài toán, vấn đề thôi. Nên chúng ta không cần phải vẽ ra những gì quá cao siêu, code chạy trước đi rồi mình tối ưu nó sau vẫn được mà. 

Thuật toán cho việc tìm diện tích của một hình chữ nhật có chiều dài chiều rộng có vẻ đơn giản, ta chỉ cần lấy tích của chúng là ra. Nhưng nếu phải xử lý những bài toán phức tạp (cũng là tìm diện tích nhưng trên mặt phẳng tọa độ) thì sao nhỉ? Lúc đấy ta có thể lấy giấy bút ra và giải tay trước như một bài toán bình thường rồi phân tích hướng đi, quay lại bước 2 xem xét những biến, tham số nào phát sinh thêm trong quá trình. Và hãy nhớ, chỉ cần chúng ta giải được thì chúng ta sẽ code được.

4. Lập trình

Bước này ai cũng biết rồi đúng không nào, mở IDE, notepad,… và khai phím thôi nào.

5. Xây dựng bộ kiểm thử

Để biết được chương trình có chạy đúng mục đích hay không, người ta có khâu kiểm thử, điều này cũng giống như việc làm của các KCS trong nhà máy, xí nghiệp vậy.

Bộ kiểm thử được xây dựng dựa trên kết quả mong muốn (expected) của mình đối với chương trình (có thể là từng hàm trong đấy hoặc toàn bộ) và kết quả thực tế (actual) thay vì chúng ta phải log từng dòng ra để kiểm tra sẽ rất mất thời gian. Hiện nay có rất nhiều thư viện hỗ trợ cho việc kiểm thử (JUnit, Pytest, Jest,….)

Xây dựng bộ kiểm thử cho bài toán này thì sao nhỉ? Chúng ta có 2 input và 1 output đúng không. Thế thì bộ kiểm thử căn bản sẽ là

Thế này thì hơi đơn giản đúng không nào? Thế nhỡ đâu có một input cà trớn là số âm thì sao? Chúng ta đâu thể cấm người khác nhập được. Nếu như họ cố tình nhập như thế thì phải có gì đó thông báo lỗi chứ. Vậy thì:

Vậy là chúng ta đã có một bộ kiểm thử căn bản rồi. Việc xây dựng bộ kiểm thử này cũng có thể được thực hiện ngay sau bước số 0 để ta có thể hình dung rõ hơn chương trình của mình sẽ phải làm gì.

6. Kiểm thử và sửa lỗi

Có code rồi, có cả test rồi, chúng ta có thể chạy bộ test (kiểm thử) để xem chương trình đã chạy đúng hay chưa, có lỗi gì không. Nếu mọi thứ ổn định rồi thì mình có thể build ra một phiên bản hoàn chỉnh hoặc nộp bài cho giáo viên hay optimize cho code chạy nhanh hơn,… Còn trong trường hợp có lỗi xảy ra, chúng ta bắt đầu phân tích xem trong code đã có những vấn đề gì, lỗi ấy do đâu. Có thể quay về bước số 0 để tiến hành lại.

Lời kết

Bài viết này dựa trên những gì mình trải nghiệm và học hỏi, có thể đúng cũng có thể sai. Các bạn có thể góp ý dưới comment để cùng hoàn thiện nhé.

Tham khảo khóa học lập trình web 6 tháng, đảm bảo 100% công việc đầu ra!

Nguồn: https://codelearn.io/sharing/10-sai-lam-can-tranh-khi-hoc-lap-trinh